Ból ucha u dzieci da się opanować bez ingerencji chirurgicznej. Ból ucha u dziecka z reguły oznacza nieprzespaną noc dla rodziców. Praktycznie wszystkie niemowlaki prędzej czy później przechodzą zapalenie ucha środkowego, jest to bowiem jedna z najczęściej występujących chorób wieku dziecięcego. Czasami infekcji towarzyszy gęsta, lepka wydzielina – wówczas mamy do czynienia z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego, które, gdy już raz wystąpi, niestety często się odnawia. Wciąż nawracający wysięk w uchu dziecka może doprowadzić nawet do upośledzenia słuchu. Stan taki wywołany jest zatkaniem trąbki słuchowej lub uniemożliwieniem wibracji kościom ucha przenoszącym dźwięk. Wraz z gromadzeniem się wydzieliny wzrasta też ryzyko pęknięcia błony bębenkowej.
W takiej sytuacji laryngolog ostrzega, że problemy ze słuchem mogą zaburzać rozwój dziecka, a zbierająca się w uchu wydzielina to istne siedlisko bakterii, które pogarsza jeszcze całą sprawę.
Jak leczy się zapalenie ucha?
Leczenie konwencjonalne
Gdy wysiękowe zapalenie ucha środkowego często się odnawia, lekarze stosują zazwyczaj jedną z 3 metod
terapii.
1. Antybiotyki
2. Paracenteza – prosty zabieg chirurgiczny, w którym laryngolog wykonuje drobne nacięcie na błonie bębenkowej, aby zmniejszyć ciśnienie w uchu wewnętrznym i opróżnić je z wydzieliny.
3. Paracenteza z drenażem – jeżeli nakłucie bębenka i odciągnięcie wydzieliny nie wystarcza, lekarz zaleci prawdopodobnie zabieg trympanostomii, czyli umieszczenie w błonie bębenkowej drenów (maleńkich plastikowych rurek), mających na celu jej opróżnienie. Ten rutynowy zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym, trwa zaś ok. 15 min, a dziecko najczęściej może wyjść ze szpitala jeszcze tego samego dnia.
Swego czasu lekarze w pierwszej kolejności przepisywali dzieciom antybiotyki, jednak wraz z pojawianiem się kolejnych szczepów bakterii opornych na leczenie, laryngolodzy coraz częściej od razu decydują się wykonać drenaż ucha środkowego1.
Trympanostomia opiera się na założeniu, że dzięki drenowi ucho zostanie całkowicie opróżnione z wydzieliny, a po wyleczeniu się z infekcji stopniowo wypchnie rurkę na zewnątrz. W większości przypadków dren wypada w ciągu 9-15 miesięcy po zabiegu. Lekarze twierdzą, że drenaż przywraca słuch, pozwalając powietrzu z powrotem przepływać przez ucho środkowe, oraz zmniejsza ból, wyrównując ciśnienie między jamą ucha środkowego a otoczeniem zewnętrznym. Według brytyjskiej służby zdrowia (NHS), tylko u 1 na 3 dzieci zachodzi potrzeba ponownego zamieszczenia drenów, co sugeruje, że zabieg jest skuteczny i bezpieczny.
Na ile leczenie jest skuteczne?
Czy dreny ucha powodują problemy ze słuchem?
Antybiotyki. Jak wykazał przegląd 23 badań zlecony przez Cochrane Collaboration, niezależną organizację non-profit, rutynowe podawanie antybiotyków dzieciom z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego jest niewskazane. Leki te nie przywracają słuchu, są natomiast w stanie pokonać infekcję u 45% pacjentów, ale tylko wtedy, gdy dzieci przyjmują je przez 3 miesiące bez przerwy, a to może wywołać wiele działań niepożądanych2.
Co więcej, gdy w pewnym badaniu 150 dzieci z infekcją ucha środkowego od razu otrzymało antybiotyk, a drugie 150 dostało go dopiero 2 dni później, efekty okazały się takie same – nie było różnic w nasileniu objawów, takich jak gorączka czy ból ucha, ani w stopniu, w jakim dzieci wymagały dalszego leczenia3.
Paracenteza z drenażem. W 1992 r. władze Wielkiej Brytanii opublikowały ulotkę informacyjną ostrzegającą lekarzy, że trympanostomia nie działa. W rezultacie w ciągu kolejnych 4 lat liczba wykonywanych zabiegów drenażu ucha drastycznie spadła (o niemal 90 tys.)4.
Dreny. Organizacja Cochrane Collaboration podaje, że w ciągu 6 miesięcy od zabiegu ból wywołany infekcją ucha występuje jedynie 1,5 razy rzadziej – nie istnieją natomiast badania nad prawdopodobieństwem odczuwania bólu po pierwszym półroczu5. Dreny na pewno nie są w stanie:
zwalczyć przyczyn infekcji – są skuteczne tylko dopóty, dopóki pozostają w uchu6.
zapobiegać nawrotom7. Co ważne, wydzielina z ucha środkowego może pojawiać się nawet wówczas, gdy w ogóle nie dochodzi do infekcji, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że u dzieci trąbka słuchowa nie jest jeszcze w pełni rozwinięta, a kąt, pod jakim się znajduje, sprzyja gromadzeniu się wydzieliny.
trwale rozwiązać problemu. Im młodsze jest dziecko, u którego zastosowano drenaż, tym większe prawdopodobieństwo, że zajdzie potrzeba powtórzenia zabiegu8.
Czego nie dowiesz się od lekarza…
Zakładanie drenów to stosunkowo bezpieczny zabieg, towarzyszy mu jednak pewne ryzyko, podobnie jak każdej innej operacji. Zaliczamy do niego:
– 5% ryzyka uszkodzenia błony bębenkowej9,
– 2-3% ryzyka, że otwór w błonie bębenkowej po założonym drenie się nie zagoi i pozostanie tam na stałe, -migracja drenu do ucha środkowego10,
– trwałe bliznowacenie bądź uszkodzenie błony bębenkowej, prowadzące do rozwoju łagodnego guza na jej powierzchni i w rezultacie dalsze jej uszkodzenie; guzy te występują częściej u dzieci, którym w przeszłości zakładano dreny11,
– upośledzenie słuchu wywołane zbliznowaceniem błony bębenkowej, czyli tympanosklerozą (stwardnieniem ucha środkowego) – dochodzi do niego w niemal połowie przypadków zastosowania drenażu; zabieg ten pośrednio wywołuje więc schorzenie, któremu ma przecież zapobiegać12,
– niewielkie ryzyko trwałej utraty słuchu (0,7%).
Co zamiast leków i operacji?
Nic, nie licząc zapewnienia dziecku komfortu. Z czasem ucho najprawdopodobniej samo zwalczy infekcję i oczyści się z płynu, a ingerencja lekarska nie będzie konieczna. W 4 na 5 przypadków choroba przechodzi samoistnie w przeciągu roku11.
Osteopatia W toku pewnego badania dzieci, które przez ostatni rok przeszły wysiękowe zapalenie ucha środkowego 3- lub 4-krotnie, przydzielono albo do grupy leczonej rutynowo (głównie antybiotykami), albo do poddanej dodatkowo terapii osteopatycznej. Dzieci w grupie leczonej i antybiotykami, i osteopatią, rzadziej cierpiały na ataki bólu ucha i wymagały opieki medycznej w mniejszym stopniu niż dzieci poddane wyłącznie standardowej kuracji15.
Karmienie piersią Karmienie butelką na wczesnym etapie życia może wiązać się z nawracającymi infekcjami ucha16. Nie należy przy tym karmić dzieci na leżąco ani zostawiać ich samych z butelką, grozi to bowiem infekcją ucha i wieloma innymi komplikacjami.
Wyeliminuj źródła alergii Alergie pokarmowe mogą negatywnie wpływać na rzęski, czyli delikatne włoski obecne w uchu środkowym, i przez to powodować gromadzenie się wydzieliny17. W pewnym badaniu okazało się, że aż w 3/4 przypadków czynnik prowadzący do infekcji ucha środkowego stanowiły alergie. Gdy dzieci przeszły na dietę eliminacyjną, u 86% z nich zaszła poprawa.
Natomiast po ponownym wprowadzeniu do jadłospisu produktów wywołujących alergię objawy wróciły w 94% przypadków18. Do produktów mogących potencjalnie wywołać nietolerancję – i w ten sposób prowadzić do infekcji ucha – zaliczamy krowie mleko i produkty nabiałowe , cukier, kakao, pomarańcze i inne cytrusy, wszelkie zboża, jajka i orzechy19.
Nie podawaj dziecku pszenicy, jęczmienia, żyta, jaj, krowiego mleka oraz drobiu Dotyczy to zwłaszcza pierwszych 9 miesięcy życia, kiedy bardzo istotne jest różnicowanie spożywanych przez dziecko produktów. Jak radzi dr Harald Gaier, późniejsze wprowadzenie tych pokarmów do diety może powstrzymać rozwój alergii pokarmowych.
Unikaj sztucznych dodatków do żywności Są to np. siarczyny czy glutaminian sodu. Na złagodzenie objawów dr Gaier poleca suplementy molibdenu oraz witaminy B6 20. Jeżeli i to nie pomoże, w następnej kolejności należy przebadać dziecko pod kątem uczulenia na czynniki znajdujące się w powietrzu, takie jak roztocza, złuszczony naskórek na sierści zwierzęcej czy zarodniki pleśni.
Homeopatia 2 badania nad właściwościami sasanki (Pulsatilla) dały obiecujące wyniki21. Nie zamartwiaj się utratą słuchu Jeśli utrzymuje się przez rok lub krócej, nie pogorszy rozwoju zdolności językowych, co potwierdza badanie na ponad 6 tys. dzieci. Najbardziej zauważalny wpływ na rozwój mowy wywiera niezmiennie pochodzenie społeczne dziecka. Dzieci wywodzące się z otoczenia uprzywilejowanego radzą sobie pod tym względem znacznie lepiej niż ich rówieśnicy dorastający w gorszych warunkach22.
Gdy zalecana jest operacja
Sprawdź, czy zajęte infekcją ucho jest suche, czy wilgotne. W przypadku suchych uszu (bez wycieku lepkiego płynu na zewnątrz) drenaż potrzebny jest jedynie w 5,5% przypadków13.
Pozwól na zabieg tylko wówczas, gdy upośledzenie słuchu utrzymuje się u dziecka przez dłuższy czas i wyraźnie spowalnia rozwój mowy; postaraj się odsunąć operację w czasie nawet o pół roku14
Częste zapalenia ucha środkowego leczenie naturalne
Zapalenie ucha środkowego może wystąpić w następstwie niedoleczonej grypy lub przeziębienia. Nie wolno go lekceważyć ze względu na poważne powikłania. Wszystko zależy od tego, czy towarzyszą mu ostra gorączka, angina i silne bóle. Jeżeli tak, to antybiotyk jest niezbędny, podawany zgodnie z zaleceniem lekarza.
Jednak jeżeli zapalenie ucha ma charakter łagodny i przewlekły, można zakładać na całą noc do ucha zgniecione listki geranium, które zmniejszają ból i jednocześnie leczą.
Warto także wkładać na kilka godzin w ciągu dnia do ucha wacik zamoczony w ciepłej rycynie (temperaturę koniecznie trzeba sprawdzić na swoim łokciu, by nie był za gorący). Po 3-4 godzinach wyjąć wacik i oczyścić wnętrze ucha pałeczkami higienicznymi.
Woda utleniona
Według niemieckich ustaleń, gdy zarazki osiągną ucho środkowe zaczynają się mnożyć. Stamtąd mają łatwy dostęp do reszty ciała, zarażając je (o ile istnieje podatny grunt dla ich rozprzestrzeniania).
Zabieg jest prosty i polega na wlaniu kilku kropel 3 procentowej wody utlenionej do obu uszu, choć często tylko jedno ucho jest zainfekowane. Woda utleniona rozpoczyna działanie natychmiast i po 2-3 minutach wszystkie zarazki zostaną zneutralizowane. W uszach możesz usłyszeć delikatny odgłos pękających bąbelków, a nawet odczuć łagodne pieczenie. Zacznij od jednego ucha, trzymając głowę przechyloną na bok, a gdy przestaniesz słyszeć odgłos bąbelków, odsącz pozostałość na chusteczkę i powtórz zabieg w drugim uchu. Jedna lub dwie aplikacje są zazwyczaj wystarczające.
Nadtlenek wodoru w formie 3 procentowego roztworu jest całkowicie bezpieczny dla niemowląt/dzieci i
dostępny w każdej aptece w niskiej cenie. Najlepszym sposobem przeprowadzenia zabiegu jest korzystanie z zakraplacza. Jeśli dostanie się do oczu, natychmiast przemyj je wodą.
Ciepłe kompresy
Spróbuj umieścić ciepły, wilgotny kompres na uchu dziecka przez około 10 do 15 minut. Może to zmniejszyć ból.
Ciepły olej
Jeśli nie ma wycieku płynu z ucha dziecka, i nie ma podejrzenia pęknięcia bębenku można umieścić kilka kropli o temperaturze pokojowej lub lekko rozgrzaną oliwę z oliwek lub olej kokosowy lub olej sezamowy w bolącym uchu. Dla starszych dzieci pow 5 roku życia do oleju możesz dodać 1 kroplę rozcieńczonego olejku z oregano lub olejku tymiankowego.
Nawodnienie
Często oferuj picie płynów swoim dzieciom. Połknięcie może pomóc otworzyć rurkę Eustachian, pomoże to w wydostaniu się płynu z ucha.
Przy powiększonych migdałkach przez 10 tygodni należy robić okłady na gardło z rozgniecionych liści kapusty na noc. Proponuję również smarować śluzówkę nosa miodem propolisowym 3-4 razy dziennie, na leżąco, intensywnie wciągając nosem miód.
Choroba uszu ma prawdopodobnie związek z przewlekłym zapaleniem zatok bocznych nosa.
Należy też płukać nos i gardło w solance: łyżeczkę soli kłodawskiej rozpuścić w szklance wody, dodać 20 kropli Azucalenu z apteki lub zrobić samodzielnie przepis tu
http://rozanski.li/46/azulan-azucalen-azulen-i-rumianek/
i 4 kropli 10-proc. propolisu. Gardło płukać kilkakrotnie w ciągu dnia, potem wypluć.
Od jesieni do późnej wiosny dla starszych dzieci przyjmować 2 razy dziennie po 15 kropli na łyżeczkę surowego miodu lub wody 10-proc. propolis. Propolis, który ma działanie bakteriobójcze, zniszczy bakterie w organizmie i go wzmocni. Po tych zabiegach nastąpi odetkanie uszu, a także poprawa słuchu.
Dodatkowo można zastosować okład z cebuli
OBSZAR ZASTOSOWANIA: ból ucha
DZIAŁANIE: działa przeciwbólowo, zmniejsza obrzęk
POTRZEBUJECIE:
• 1 cebulę
• dużą bawełnianą chusteczkę do nosa
• plaster
• opaskę z tkaniny lub szal do umocowania okładu
JAK TO SIĘ ROBI:
Obrać i posiekać cebulę, następnie ogrzać ją nad parą, ułożyć pośrodku chustki do nosa i złożyć w pakuneczek. Końce chusteczki zalepić plastrem, aby kawałki cebuli nie wypadły. Następnie położyć paczuszkę z cebulą na bolącym uchu tak, by okrywała też kość za uchem. Na koniec umocować całość opaską lub szalem.
Okład powinien pozostawać na miejscu przynajmniej 30 minut. Okład z cebuli można również nakładać na noc.
Ból ucha z towarzyszącym katarem
Inhalacja z rumiankiem i solą
OBSZAR ZASTOSOWANIA: przeziębienia (katar, stan zapalny zatok przynosowych, chrypka, kaszel, ból gardła)
DZIAŁANIE: zwiększa ukrwienie, działa wykrztuśnie, hamuje stan
zapalny, zmniejsza obrzęk
POTRZEBUJECIE:
• dużą miskę
• 1 garść suszonych kwiatów rumianku
• 3 łyżki stołowe soli morskiej
• wrzącą wodę (ok. 3 litry)
• duży ręcznik
JAK TO SIĘ ROBI:
Wrzucić kwiaty rumianku i sól do miski, zalać wrzątkiem. Wziąć dziecko na kolana i usiąść z nim przy stole o odpowiedniej wysokości (dziecko musi wygodnie trzymać głowę nad miską). Nakryć dziecku głowę ręcznikiem – inhalacja powinna trwać 5-10 minut. Następnie wytrzeć włosy do sucha ręcznikiem i dbać, by dziecku było ciepło w głowę.
Uwaga: Zachodzi ryzyko poparzenia, dziecka nie wolno zostawiać samego podczas inhalacji!
źródła
1. Pediatr Infect Dis J, 1998; 17: 1090–8
2.Cochrane Database Syst
3.Rev, 2012; 9: CD009163
4. JAMA, 2006; 296: 1235–41
5. BMJ, 2001; 323: 1096–7
6. Cochrane Database Syst Rev, 2008; 4: CD004741
7. Am J Otol, 1985; 6: 455–60
8. HNO, 1987; 35: 61–6
9. Clin Otolaryngol Allied Sci, 1987; 12: 371–5
10. Acta Otorrinolaringol Esp, 1996; 47: 349–53
11. J Laryngol Otol, 2000; 114: 448–9
12 HNO, 1987; 35: 55–60
13 J Laryngol Otol, 1983; 97: 489–96
14 J Laryngol Otol, 1980; 94: 1117–24
15 N Engl J Med, 2001; 344: 1241–2
16 Arch Pediatr Adolesc Med, 2003; 157: 861–6
17 Acta Paediatr Scand, 1982; 71: 567–71
18 Curr Allergy Asthma Rep, 2002; 2: 309–15
19 Ann Allergy, 1994; 73: 215–9
20 Speer F. Food Allergy. Littleton, MA: PSG Publishing, 1983
21 J Orthomol Psychiatry, 1984; 13: 105–10; Biochem Biophys Res Commun, 1981; 100: 972–7
22 J Am Inst Homeop, 1986; 79: 87–99, 133–40; AHZ, 1985; 230: 89–94
Zdrowie twojego dziecka – dr Jadwiga Górnicka
Choroby dzieci dr Ursula Keicher
https://www.healthline.com/health/childrens-health/remedies-for-baby-ear-infection#home-remedies4
Leave A Reply