Chyba każda kobieta przyzna, że bolesne skurcze odczuwane każdego miesiąca to nic przyjemnego. W Stanach Zjednoczonych aż 50% miesiączkujących kobiet odczuwa – w różnym stopniu – ból związany z menstruacją. Termin medyczny określający bóle menstruacyjne to dysmenorrhea. Określenie pochodzi z greki i oznacza dosłownie „ciężki miesięczny przepływ”. Bolesne miesiączkowanie dzieli się na dwa typy: pierwotny i wtórny.
Bóle pierwotne to dolegliwości towarzyszące skurczom, które nie są związane z fizycznymi nieprawidłowościami lub patologiami w obrębie miednicy.
Bóle wtórne to wynik nieprawidłowości w budowie miednicy, ale też skutek zrostów lub chorób takich jak endometrioza, choroby jajników, celiakia, choroby tarczycy, polipy macicy czy mięśniaki.
Pierwotny typ bolesnego miesiączkowania pojawia się zazwyczaj w ciągu sześciu miesięcy od pierwszej miesiączki. Badania miednicy u kobiet z tej grupy nie wykaże ją zmian lub zakażenia.
Wtórny rodzaj bólu dotyczy najczęściej kobiet między dwudziestym i trzydziestym rokiem życia.
Powodem bólu (który ciężko uśmierzyć nawet za pomocą leków przeciwbólowych i pigułek antykoncepcyjnych) może być obfite lub nieregularne miesiączkowanie. Do innych przyczyn należą problemy z płodnością, bóle wynikające ze stosunku płciowego lub upławy.
Konwencjonalna terapia bolesnych miesiączek opiera się na dwóch grupach leków.
Pierwsza z nich to doustne środki antykoncepcyjne, których zadaniem jest zahamowanie owulacji i zmniejszenie poziomu prostaglandyn wywołujących ból w macicy oraz ilości płynów menstruacyjnych. Efekty pojawiają się czasem dopiero po kilku miesiącach, jednak skuteczność jest na ogół wysoka. Niestety, pigułki antykoncepcyjne zawierają hormony obce dla naszego organizmu. Do skutków ubocznych zalicza się plamienie pomiędzy kolejnymi miesiączkami, nudności, tkliwość piersi, bóle głowy, przyrost masy ciała, zmiany nastroju, zmniejszone libido, upławy, zmiany wyglądu a nawet zawał serca, udar mózgu, zakrzepy krwi, raka piersi i chorobę Leśniowskiego-Crohna.
Innym popularnym rozwiązaniem jest system Mirena – Wnątrzmaciczny środek antykoncepcyjny zawierający syntetyczny hormon – lewonorgestrel, który zapobiega bolesnym skurczom. Mimo skuteczności zdecydowanie odradzamy stosowanie Mireny nie tylko dlatego, że zawiera ona sztuczny hormon, ale dlatego, że oprócz wymienionych powyżej skutków ubocznych może zagrażać życiu pacjentki przez perforację macicy, zapalenie narządów miednicy mniejszej i ciążę pozamaciczną.
Do drugiej grupy leków powszechnie zalecanych przy bolesnym miesiączkowaniu należą niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen czy naproksen. Środki te są dostępne bez recepty i potrafią skutecznie ograniczać ból związany z miesiączkowaniem (aspiryna nie wykazuje podobnego działania i nie powinno się stosować jej w takiej sytuacji). Niestety, podobnie jak w przypadku antykoncepcji doustnej, lista skutków ubocznych jest w ich przypadku naprawdę długa.
Do częstych należą: nudności, wymioty, biegunka, zatwardzenie, zmniejszony apetyt, wysypka, zawroty i bóle głowy, senność, zatrzymywanie płynów, duszność, krwawienie z przewodu pokarmowego, zakrzepy krwi, a także uszkodzenie wątroby i nerek.
W zakresie fizjologicznym istnieje kilka potencjalnych przyczyn pierwotnego bólu związanego z miesiączkowaniem. Jeden z przykładów to zaburzenie równowagi między hormonami i prostaglandynami (substancjami chemicznymi wywołującymi ból, produkowanymi przez organizm). Stężenie prostaglandyn oznaczanych jako PgF może być nawet trzynastokrotnie wyższe u kobiet boleśnie miesiączkujących niż u pozostałych. Co więcej, na tydzień lub dwa przed miesiączką dochodzi u nich do spadku poziomu progesteronu, który rozkurcza macicę i mięśnie.
Na szczęście istnieje wiele naturalnych sposobów leczenia bolesnych skurczy, a niektóre z nich mogą nawet całkowicie wyeliminować je z życia kobiety.
Badania wykazały, że 100 miligramów witaminy B, (tiaminy) przyjmowanej raz dziennie i 100 miligramów niacyny przyjmowanej 2 razy dziennie skutecznie łagodziły ból związany z okresem u około 87% kobiet.
OBJAWY
■ skurcze lub ból podbrzusza przypominający bóle porodowe,
■ bolesność podbrzusza promieniująca do pleców lub ud,
zmęczenie, bóle pleców i głowy, nudności, wymioty i biegunka (objawy te ma około połowa kobiet z bolesnymi skurczami).
PRZYCZYNY PIERWOTNE
■ palenie,
■ otyłość,
■ obfite lub przedłużone miesiączkowanie,
■ skłonności genetyczne,
■ brak ciąży,
■ zaburzenia równowagi hormonalnej, zwłaszcza niskie stężenie progesteronu
METODY DIAGNOSTYKI
Dolegliwości rozpoznawane są na podstawie objawów.
USG, rezonans magnetyczny i inne rodzaje diagnostyki obrazowej są pomocne w określeniu anatomicznych nieprawidłowości i chorób, które mogą stanowić przyczynę wtórnego bólu.
W ramach badania przeprowadzonego we Włoszech, którego wyniki opublikowano na łamach magazynu „Archives of Internal Medi-cine”, kobietom skarżącym się wcześniej na bolesne skurcze podawano pojedynczą dawkę 300 000 j.m. witaminy D na 5 dni przed rozpoczęciem cyklu miesiączkowego.
Dwumiesięczne badanie wykazało znaczne zmniejszenie nasilenia bólu w porównaniu z grupą przyjmującą placebo, a badacze zauważyli, że witamina D reguluje geny zaangażowane w szlaki prostaglandyn i zmniejsza ilość substancji zwanych cytokinami odpowiedzialnych za stan zapalny.
LECZENIE
DIETA
Zamiast opierać się wyłącznie na opisanych powyżej konwencjonalnych metodach leczenia, warto spojrzeć na równowagę naszego organizmu w sposób holistyczny. Zdrowa dieta jest podstawowym warunkiem unormowania poziomu prostaglandyn i innych hormonów, a to z kolei jest niezbędne do pozbycia się bolesnych skurczów.
Zalecane produkty
Dieta bogata w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 pomoże ci zwiększyć ilość PgEl, PgE3 i innych prostaglandyn o działaniu przeciwzapalnym i rozkurczowym. Do bogatych źródeł omega-3 należą m.in. mielone siemię lniane, orzechy włoskie, mięso dzikiego łososia, sardynki, nasiona konopi i pestki dyni. Oleje tłoczone z wymienionych produktów to znakomity dodatek do sałatek.
Pamiętaj też, że równowaga hormonalna w dużej mierze zależy od spożywania odpowiednio dużej ilości warzyw.
Produkty, których należy unikać
Ogólnie rzecz biorąc, nie zaleca się spożywania czerwonego mięsa, drobiu, jajek i innych produktów o dużym stężeniu kwasu arachidonowego, który jest prekursorem prostaglandyn wywołujących skurcze macicy. Przed miesiączką powinno się także ograniczyć spożycie cukru i węglowodanów rafinowanych, ponieważ cukry zaostrzają stan zapalny.
Siedem superrecept – Bolesne skurcze menstruacyjne
Superrecepta #1 Kalina koralowa ( Viburnum opulus)
W trakcie występowania skurczów zażywaj kapsułki o dawce 250 lub 500 miligramów albo co 2 godziny wypijaj pół łyżeczki nalewki. Kalina koralowa doskonale łagodzi nawet silne skurcze macicy.
Superrecepta #2 Naturalny progesteron
Stosuj na skórę 20-40 miligramów kremu z naturalnego progesteronu lub przyjmuj doustnie 100 miligramów 1-2 razy dziennie. Pamiętaj, by rozpocząć kurację na około 10 dni przed miesiączką i zakończyć, kiedy menstruacja się rozpocznie. Najlepiej będzie, jeśli skonsultujesz tę metodę ze specjalistą medycyny holistycznej.
Superrecepta #3 Preparat homeopatyczny łagodzący bolesne skurcze menstruacyjne
Przyjmuj zgodnie z zaleceniami lekarza, by złagodzić ból towarzyszący skurczom.
Superrecepta #4 Pycnogenol
Zażywaj 100 miligramów 2 razy dziennie. Wiele badań potwierdziło, że pycnogenol łagodzi ból związany z miesiączką. Aby utrwalić ten efekt, zażywaj go w sposób ciągły przez kilka miesięcy.
Superrecepta #5 Niepokalanek (Vitex)
Codziennie dodawaj do diety 300-500 miligramów ekstraktu przez przynajmniej 5 kolejnych miesięcy. Niepokalanek zwiększa produkcję progesteronu w jajnikach, a dodatkowo wpływa na równowagę hormonalną.
Superrecepta #6 Witaminy z grupy B
Zażywaj 100 miligramów witaminy B1 (tiaminy) raz dziennie i 100 miligramów niacyny 2 razy dziennie. Badania wykazały, że stosowane razem skutecznie zmniejszają nasilanie skurczów menstruacyjnych.
Superrecepta #7 Witamina D,
Codziennie przyjmuj 5000 j.m. podczas posiłku. Większą dawkę może zlecić specjalista medycyny holistycznej.
ZALECENIA OGÓLNE
Specjaliści medycyny holistycznej już od dziesięcioleci przepisywali pacjentkom witaminę E. Standardowa dawka to 400-1200 j.m. dziennie.
Niedobory wapnia mogą prowadzić do silniejszych skurczów macicy i co za tym idzie – silniejszego bólu. Naukowcy dowiedli, że suplementacja tego pierwiastka łagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego, a dodatkowo może zmniejszać nasilenie skurczów. Codziennie przyjmuj 500 miligramów wapnia w formie chelatu.
Zawarte w oleju rybnym kwasy tłuszczowe omega-3 pomagają równoważyć ilość prostaglandyn odpowiedzialnych za skurcze i łagodzić ból. Skuteczny jest także olej z kryla. Przyjmuj kwas GLA (gamma-linolenowy), który często pozyskuje się z oleju z wiesiołka lub nasion czarnej porzeczki. GLA zwiększa produkcję progesteronu. Przyjmuj 2000 miligramów kwasów EPA+DHA i 1000-1500 miligramów GLA dziennie.
HOMEOPATIA
Środki homeopatyczne to często najszybszy sposób na odczucie ulgi związanej z ustąpieniem bolesnych skurczów. Poniżej wymieniamy preparaty, które możesz wypróbować. Przyjmuj po 2 granulki o potencji 30C co 30-60 minut aż do momentu, gdy poczujesz ulgę. Jeśli po trzech dawkach nie odczujesz poprawy, wypróbuj inny środek.
Belladonna sprawdza się w przypadku nagłego, pulsującego bólu odczuwanego zwłaszcza po prawej stronie. Skurczom mogą towarzyszyć uderzenia gorąca.
Rumianek (Chamomilla) pomaga wtedy, gdy silne skurcze lub bolesność wywołu ją drażliwość i gniew.
Pluskwica (Cimicifuga) to dobry wybór dla kobiet odczuwających klujący ból, pro-mieniujący w dól ud lub wokół miednicy.
Magnesia phosphorica zwalcza dyskomfort wywołany skurczami, który ustępuje po przyłożeniu ciepłego okładu w bolące miejsce. Jeśli nie jesteś pewna, od którego środka zacząć, Magnesia phosphorica to najlepszy wybór.
Sabina łagodzi problemy wywołane silnymi skurczami, którym towarzyszą duże skrzepy krwi.
INNE ZALECENIA
■ Jednym z najbardziej niedocenianych sposobów zapobiegania i radzenia sobie ze skurczami są ćwiczenia. Tymczasem wiele badań wykazało, że aktywność fizyczna całkiem skutecznie zmniejsza intensywność skurczów.
■ Pamiętaj, że palenie zwiększa ryzyko wystąpienia bolesnych skurczów menstruacyjnych.
■ Pomocna może okazać się także wizyta u chiropraktyka, która wpłynie łagodząco na układ nerwowy i poprawi przepływ krwi do miednicy, oraz sesja akupunktury, która może złagodzić ból i przyczynić się do równowagi hormonalnej.
■ W przypadku części kobiet pomocne są okłady z ciepłych ręczników przykładane w okolicach podbrzusza. Inną możliwością złagodzenia bólu jest naprzemienne stosowanie ciepłych (3 minuty) i zimnych ręczników (3 mi- nuty).
ŹRÓDŁA
L.B. Gokhale, Curative treatment oj primary spasmodic dysmenorrhea, „Indian JMed Res” 1996, nr 103, s. 227- 231.
A. Hudgins, Niacin for dysmenorrhea, ,Am Pract Digest Treat” 1952, nr 3, s. 892-893. A. Lasco i in., Improvement of primary dysmenorrhea caused by a single oral dose of vitamin D: Results of a randomized, double-blind, placebo-controlled study, .Arch Intern Med” 2012, nr 172(4), s. 366-367. doi: 10.1001/archinternmed.2011.715.
z Książki Recepta na leki naturalne James F. Balch MD – medical doctor Robin Young Balch ND – naturopathic doctor oraz lekarza medycyny integracyjnej (Mark Stengler NMD – naturopathic medical doctor). – fragment przedstawiony w celach dydaktycznych
artykuł do celów dydaktycznych
Leave A Reply